BAĞLAMA SAZ NEDİR NASIL YAPILRI ÜRETİMİ VİDEO İZLE
ETİKET: bağlama nasıl yapılır yazı-bağlama nasıl yapılır video-bağlama nasıl yapılır izle-bağlama nasıl yapılır dinle-bağlama nasıl yapılır nota-saz nasıl yapılır-bağlama yapımı seyret
Ülkemizde kullanımı en yaygın olan telli bir Türk
Halk Çalgısıdır. Yörelere ve ebatlarına göre bu çalgıya, Bağlama, Divan
sazı, Bozuk, Çöğür, Kopuz Irızva, Cura, Tambura vb. adlar
verilmektedir. Bağlama ailesinin en küçük ve en ince ses veren çalgısı Curadır.
Curadan biraz daha büyük ve curaya göre bir oktav kalından ses veren çalgı ise
Tamburadır. Bağlama ailesinin en kalın ses veren çalgısı ise Divan Sazı'dır.
Tamburaya göre bir oktav kalından ses verir.
Bağlama; Tekne, Göğüs ve Sap
olmak üzere üç ana kısımdan oluşmakatadır. Tekne kısmı genelde dut ağacından
yapılmaktadır. Ancak dut ağacının dışında ardıç, kestane, ceviz, gürgen gibi
ağaçlardan da yapılmaktadır. Göğüs kısmı ladin ağacından, sap kısmı ise gürgen,
ak gürgen veya ardıç ağacından yapılmaktadır. Sap kısmının tekneden uzak kısmı
üzerinde tellerin bağlandığı Burgu adı verilen parçalar vardır. Bağlamanın
akordu bu burgular kullanılarak yapılmaktadır. Sap kısmı üzerinde misina ile
bağlanmış perdeler bulunmaktadır. Bağlama Mızrap veya Tezene adı verilen kiraz
ağacı kabuğu veya plastikten yapılan araçla çalındığı gibi bazı yörelerimizde
parmakla da çalınmaktadır. Bu çalım tekniğine Şelpe adı verilmektedir. Bağlama
üzerinde ikişerli veya üçerli guruplar halinde üç gurup tel bulunmaktadır. Bu
tel gurupları değişik biçimlerde akort edilebilmektedir. Örneğin bağlama düzeni
adı verilen akort biçiminde alt gruptaki teller yazılış itibariyle La,orta
guruptaki teller Re,üst guruptaki teller ise Mi seslerini vermektedir. Bu akort
biçimi dışında Kara Düzen (Bozuk Düzen), Misket Düzeni, Müstezat, Abdal Düzeni,
Rast Düzeni vb. akort biçimleri de vardır.
BAĞLAMA
TÜRLERİ (Bağlamanın Ailesi)
Bağlama ailesi sazlarını büyükten küçüğe aşağıdaki gibi sıralıyabiliriz.
Bağlama ailesi sazlarını büyükten küçüğe aşağıdaki gibi sıralıyabiliriz.
MEYDAN
SAZI
Meydanlarda çalınmasından dolayı Meydan Sazı denilmistir. 12 teli bulunması nedeniyle bazı yörelerde 12 telli sazda denilmektedir. Meydan sazı bağlama ailesinin en büyük sazıdır. La sesine akort edilir. Form boyu 52,5cm, sap boyu 70cm, tel boyu 112cm, form eni ve derinliği 31,5cm dir. En ince teli 0,35 - 0,40 numaradır. Çoğunlukla kalın bam telleri kullanılır.
Meydanlarda çalınmasından dolayı Meydan Sazı denilmistir. 12 teli bulunması nedeniyle bazı yörelerde 12 telli sazda denilmektedir. Meydan sazı bağlama ailesinin en büyük sazıdır. La sesine akort edilir. Form boyu 52,5cm, sap boyu 70cm, tel boyu 112cm, form eni ve derinliği 31,5cm dir. En ince teli 0,35 - 0,40 numaradır. Çoğunlukla kalın bam telleri kullanılır.
DİVAN
SAZIMeydan sazından biraz daha küçüktür. Dokuz telli
yada yedi telli olarak kullanılabilir. Meydan sazından dört ses daha tiz akort
edilir. Form boyu 49cm, sap boyu 65cm, tel boyu 104cm, form eni ve derinliği
29,5cm dir.
ÇÖĞÜRDivan sazına yakın
büyüklükte 9 ile 6 tel takılmakta ve 15 kadar perdesi bulunmaktadır. Akordu alt
iki tel(La), orta iki tellerin birisi(La) diğeri ise(Re), üst teller ise(Sol)
sesine akort edilir. Çöğür ile; Nefes, Ayin ve Semai gibi havalar çalınır. Bugün
daha çok curası kullanılmaktadır. Çöğür Curası, çöğürün bir oktav daha tizi ve
küçüğüne denir.
BAĞLAMAAdını alan ailenin
temel sazıdır. 17-24 perdesi vardır. Meydan sazından bir oktav, Divan Sazından
ise beş ses daha tizdir. 6-9 tel takılır. Alt telleri(La) sesine akort edilir.
Düzen değişikliklerinde orta ve üst tellerin akortları değiştirilir. Form boyu
42cm, sap boyu 55cm, tel boyu 88cm, form eni ve derinliği 25cm
dir.
BOZUK15-18 perdesi vardır.
Üçerli gruplar halinde 9 tel takılır. Bağlama ebatlarındadır. Ortaya iki sarı ve
bir ince çelik tel, üste ve alta ise birer kalın sarı ve ikişer çelik tel
takılır. Sarı teller çelik tellere göre bir oktav daha pest akort
edilir.
Genellikle Güney ve Ege yörelerimizde bozuk olarak bilinir ve çalınır. Bozuk düzeni oldukça yaygındır. Akortları ise alt(La), Orta(Re) ve üst (Sol) seslerine düzenlenir.
Genellikle Güney ve Ege yörelerimizde bozuk olarak bilinir ve çalınır. Bozuk düzeni oldukça yaygındır. Akortları ise alt(La), Orta(Re) ve üst (Sol) seslerine düzenlenir.
ASIK
SAZIAşıkların ( Halk Ozanlarının ) çalmış oldukları
bağlamaya aşık sazı denilmekdetir. Normal bağlamaya göre sapı daha kısadır.
13-15 perdesi vardır. Dip perdesi (Re) değil Do`dur. 6-9 telli olarak
kullanılır.
TANBURABağlamadan daha
küçüktür. Divan sazından bir oktav tizdir ve divan sazının curası olarak
bilinir. Bağlamadan da dört ses daha tizdir. Alt(Re) orta(Do) seslerine akort
edilir. Form Boyu 38cm, sap boyu 50cm, tel boyu 80cm, form eni ve derinliği
22.8cm dir.
CURABağlama ailesinin en
küçük sazıdır. 7-16 perdesi 3-6 teli bulunmaktadır. Genellikle altı tellidir.Üç
tek telli veya altta iki, ortada iki, üstte ise tek telli olanlarının yanı sıra
iki telli olanlarıda vardır. Bağlama ve Bozuk düzenlerine akort edilir. İki
telinin akort düzeni alt tel(La) üst tel(Re) dir.
BAĞLAMA
CURASILa sesine akort edilir. Bağlamadan bir oktav
tanburadan ise beş ses tizdir. Form boyu 26,5cm, sap boyu 35cm, tel boyu 56cm,
form eni ve derinliği 15,5cm dir.
0 yorum:
Yorum Gönder